Dziecko odważne społecznie
Jednym z przejawów odwagi u dzieci w wieku przedszkolnym jest odwaga społeczna, którą możemy określić jako towarzyskość, łatwość w nawiązywaniu kontaktów społecznych, umiejętność nawiązywania dialogu i wymiany komunikacyjnej, otwartość na zdobywanie nowych doświadczeń. Kształtowanie odwagi społecznej łączy się z trzema czynnikami:
Poczuciem sprawczości, czyli przekonaniem, że dziecko ma wpływ na swoje decyzje i działania, a przez to na otaczającą go rzeczywistość. Dziecko czuje, że to ono kieruje swoim zachowaniem i uda mu się osiągnąć cel.
Poczuciem kontroli wewnętrznej, które najczęściej odnosi się do uczuć i motywacji dziecka przekonania, że ono kieruje swoimi uczuciami i myślami, to od niego zależy jak odbiera daną sytuację i jak się w niej zachowuje.
Poczuciem pewności siebie, które oznacza, że dziecko jest przekonane że jego działania i decyzje są właściwe, dobre, że przynoszą założony efekt. Dziecko ma poczucie, że jest osobą wartą uwagi i szacunku, ze liczy się to co czuje, to co robi i to co myśli.
W jaki sposób kształtować u dziecka odwagę społeczną:
- W momencie, gdy dziecko się boi, wycofuje w obliczu nowych sytuacji społecznych, należy postarać się zrozumieć jego obawy. Podstawą jest przyznanie racji bytu obawom dziecka, uświadomieniu sobie że jego odczucia są autentyczne. Najważniejsze jest aby uświadomić dziecko, że doświadczenie lęku, strachu jest czymś zupełnie normalnym. Pomocne może być wspomnienie własnych dziecięcych lęków i refleksja nad aktualnie doświadczanymi przez dorosłych obawami.
- Dziecko potrzebuje czasu, aby oswoić się z nowym doświadczeniem społecznym. Dziecko w swoim rozwoju przechodzi przez różne sytuacje, które przeżywa zmierzając do stanu optymalnego, co oznacza, że po jakimś czasie, po kilku, kilkunastu próbach będzie w stanie samodzielnie uporać się ze swoimi lękami. Zadaniem rodziców jest niebagatelizowanie trudnych dla dziecka wydarzeń, rozmowa o nich przy dziecku, bez jego aktywności.
- Podczas kształtowania poczucia odwagi społecznej, bardzo dobra jest metoda małych kroków i powolnego poszerzania doświadczeń społecznych i kręgów towarzyskich, w jakich funkcjonuje dziecko, należy stopniowo i spokojnie konfrontować je z tymi sytuacjami, które wywołują u niego skrępowanie. Doprowadzanie zbyt szybko do sytuacji, w której dziecko uświadomi sobie swoje trudności społeczne może mieć negatywny wpływ na jego samoocenę i pogłębić problem. Istotne jest aby dziecko otrzymywało od dorosłego informacje, że jego uczucia są ważne, akceptowalne i mają prawo się pojawić. Dziecko mające świadomość, że może liczyć na wsparcie i zrozumienie ze strony rodzica, lepiej radzi sobie z trudną sytuacją.
- Najważniejszym błędem rodziców jest zaszczepianie w dziecku lęku społecznego, zakładając z góry, że nie poradzi sobie w nowej sytuacji uważając, że będzie reagować na nią wycofaniem i lękiem. Jeżeli dorosły okazuje dziecku własny niepokój i niepewność co do jego możliwości, indukuje w nim różne obawy i wątpliwości że jednak nie jest wystarczająco dobry aby sobie z tym poradzić. Należy zachęcać go do przełamywania lęków i obaw poprzez pozytywne mówienie o nim, chwalenie i motywowanie.
- Należy pozwalać dziecku na samodzielność w radzeniu sobie w różnych sytuacjach społecznych, na samodzielne podejmowanie decyzji. Ważne jest okazywanie wiary w jego możliwości, dobroć, odwagę, mądrość i wartość.
Na podstawie literatury opracowały:
Monika Kostyra, Małgorzata Dziedzic